Jan Paweł II
BUDUJCIE
JEDNOŚĆ W RÓŻNORODNOŚCI
24 czerwca 2001
— Kijów. Spotkanie z biskupami katolickimi Ukrainy
Po Mszy św.
odprawionej na lotnisku sportowym Czajka w Kijowie Jan Paweł II spotkał się z
biskupami katolickimi Ukrainy w Nuncjaturze Apostolskiej. W przemówieniu, które
im przekazał, podkreślił m.in., że wielkim zadaniem stojącym przed Kościołem
katolickim obydwu obrządków jest budowanie jedności w różnorodności. Współpraca
pasterzy i wiernych obydwu obrządków powinna obejmować dzieło nowej
ewangelizacji, katechezę, wychowanie, pracę charytatywną, środki społecznego
przekazu. «Niech katolicy — stwierdził Papież — dają wszędzie przykład zgody,
gotowości do dialogu i wzajemnej służby».
Czcigodni
Bracia w biskupstwie!
1. Witam was i
wszystkich pozdrawiam w Panu! Z wielką radością spotykam się z wami na waszej
umiłowanej ziemi, słucham was i wraz z wami zastanawiam się nad dążeniem do
jedności waszych kościelnych wspólnot oraz nad podjętym przez nie obiecującym
wysiłkiem ewangelizacyjnym. Od dziesięciu lat, to znaczy od kiedy wasz kraj
odzyskał niepodległość po upadku dyktatury komunistycznej, wspólnoty te
organizują się na nowo, aby usprawnić swoją posługę duszpasterską, i z ufnością
patrzą w przyszłość. Modlę się za nie, aby zostały na nowo napełnione łaską
przez Tego, który — wedle trafnego wyrażenia sługi Bożego, Papieża Pawła VI —
jest «ożywicielem i uświęcicielem Kościoła, jego Boskim oddechem, wiatrem
wypełniającym jego żagle, jego zasadą jednoczącą, wewnętrznym źródłem światła i
mocy, oparciem i pocieszycielem, źródłem charyzmatów i pieśni, jego pokojem i
weselem, zadatkiem i przedsmakiem życia w wiecznej szczęśliwości» (Paweł VI, Insegnamenti
X [1972], s. 1210-1211).
2. Radość
dzisiejszego spotkania stanie się jeszcze żywsza w najbliższych dniach, kiedy
razem będziemy uczestniczyć w uroczystej beatyfikacji kilku waszych współbraci,
którzy sprawowali posługę pasterską w warunkach skrajnego zagrożenia. Złożymy
im hołd wdzięczności za to, że przez swoją ofiarę zachowali nienaruszone dziedzictwo
chrześcijańskiej wiary wśród wiernych swoich Kościołów. Wynosząc ich do chwały
ołtarzy, pragnę objąć wdzięczną pamięcią także innych pasterzy, którzy również
zapłacili wysoką cenę za wierność Chrystusowi i za niezłomne trwanie w jedności
z Następcą Piotra.
Trudno nie
wspomnieć wśród nich sługi Bożego, metropolity Andrzeja Szeptyckiego. Mój
czcigodny poprzednik Pius XII powiedział, że kres jego życiu położył «nie tyle
podeszły wiek, co raczej cierpienia zadane jego sercu pasterza, prześladowanego
razem z owczarnią» (AAS 44 [1955], s. 877). Obok niego wspominam też kard.
Josyfa Slipyja, pierwszego rektora greckokatolickiej Akademii Teologicznej we
Lwowie, niedawno znów otwartej ku naszej radości. Ten bohaterski wyznawca wiary
aż przez 18 lat znosił udręki więzienia.
Są jeszcze
wśród nas kapłani i biskupi, którzy doświadczyli więzienia i prześladowań.
Pozdrawiam was ze wzruszeniem, drodzy bracia, i wielbię Boga za wasze wierne
świadectwo. Jest ono dla mnie zachętą, by z coraz większą odwagą i poświęceniem
pełnić moją posługę na rzecz Kościoła powszechnego. Zwracam się do was słowami,
które powtarzacie zwykle w liturgii św. Jana Chryzostoma: «Oddajmy siebie
samych, jeden drugiego i całe nasze życie Chrystusowi, naszemu Bogu». Taka jest
lekcja męczenników i wyznawców wiary. Wedle tej lekcji musimy nauczyć się żyć
również my, pasterze owczarni powierzonej nam przez Boga.
3. To prawda,
że zachowywanie i przekazywanie dziedzictwa wiary jest zadaniem całego
Kościoła. Szczególnie poważna odpowiedzialność spoczywa jednak na pasterzach,
którzy mają być dla chrześcijańskiego ludu niezawodnymi przewodnikami,
światłymi nauczycielami i przykładnymi świadkami. Do tej właśnie szczególnej
odpowiedzialności nawiązuje temat Synodu Biskupów, który odbędzie się w tym
roku w ukraińskim Kościele greckokatolickim: «Osoba i odpowiedzialność
biskupa». Pozwólcie, że w związku z tym podzielę się z wami, w duchu
braterskiej służby, kilkoma osobistymi refleksjami w ciągu tego spotkania,
które gromadzi was wszystkich — biskupów wschodnich i łacińskich.
Przede
wszystkim pragnę razem z wami, zwierzchnikami waszych Kościołów, dziękować Bogu
za świadectwo, jakie składają katolicy na tej ziemi, gdzie Kościół ujawnia
swoją rzeczywistość Boską i ludzką, wzbogaconą przez geniusz kultury
ukraińskiej. Kościół oddycha tutaj dwoma płucami tradycji wschodniej i
zachodniej. Braterski dialog prowadzą tutaj ci, którzy czerpią ze źródeł
duchowości bizantyjskiej, i ci, którzy karmią się duchowością łacińską. Głęboki
klimat tajemnicy, dominujący w liturgii Kościołów Wschodu, i mistyczna
zwięzłość rytu łacińskiego spotykają się tutaj i wzajemnie wzbogacają.
Przynależność
do jednego Kościoła połączona z szacunkiem dla różnych tradycji rytualnych to
doświadczenie, które daje wam znakomitą szansę stworzenia ważnego «laboratorium
kościelnego», w którym możecie budować jedność w różnorodności. Jest to
najwłaściwsza droga, na której należy podejmować liczne i złożone problemy
duszpasterskie obecnej chwili. Do wzięcia udziału w tych poszukiwaniach poprzez
ścisłą i czynną współpracę zachęcam zarówno was, członków Synodu Biskupów
Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, jak i was, biskupów z Ukraińskiej
Konferencji Episkopatu. Jednym sercem głoście Ewangelię Chrystusa,
przezwyciężając wszelkie pokusy podziałów i sporów. Jedyne «współzawodnictwo»
między wami, drodzy bracia w biskupstwie, niech polega na prześciganiu się we
wzajemnym szacunku (por. Rz 12, 10) i w dążeniu do świętości.
Starajcie się
zachowywać jedność między wami oraz ze swoimi kapłanami w klimacie wzajemnej życzliwości,
wrażliwości i braterskiego dialogu nacechowanego szacunkiem. Od jakości tych
relacji zależy w wielkiej mierze skuteczność dzieła ewangelizacji.
4. W ciągu
minionych 10 lat wasze Kościoły doświadczyły niezwykłego rozkwitu powołań do
kapłaństwa i życia zakonnego. W związku z tym potrzebna jest szczególna troska
o formację duchową, intelektualną i pasterską tych, którzy powołani są do
kapłaństwa i życia konsekrowanego. W przyszłych kapłanach trzeba przede
wszystkim kształtować głęboką duchowość, zapewnić im rzetelną formację
filozoficzno-teologiczną i należyte przygotowanie do życia duszpasterskiego,
zakorzenionego w trwałych wartościach tradycji katolickiej, ale zarazem
wrażliwego na znaki czasu. Nieodzownym warunkiem osiągnięcia tych celów jest obecność
w seminariach i instytutach formacyjnych doświadczonych wychowawców i
kompetentnych wykładowców, którzy zapewnią przyszłym kapłanom solidne
przygotowanie intelektualne i duchowe. Podobnie trzeba też dbać o formację
członków zgromadzeń życia konsekrowanego, zwłaszcza żeńskich.
Kolejnym
istotnym zadaniem waszych Kościołów jest powszechna, kompetentna i odnowiona
katecheza dorosłych i nowych pokoleń. Bardzo pomocny będzie wam tutaj Katechizm
Kościoła Katolickiego, który jest opatrznościowym narzędziem służącym
organicznej i systematycznej prezentacji wiary katolickiej ludziom bliskim i
dalekim. Należy wszakże pamiętać, że nauczanie katechetyczne stanowi tylko
jeden z elementów bardziej rozległego procesu inicjacji chrześcijańskiej, który
obok przekazywania prawd wiary obejmuje także wprowadzenie do modlitwy
osobistej i liturgicznej, doświadczenie braterskiej jedności i przygotowanie do
posługi w Kościele. Tylko integralna formacja chrześcijańska może prowadzić do
osiągnięcia zasadniczego celu katechezy, którym «jest rozwinięcie z pomocą Bożą
wiary dotąd początkowej, doprowadzenie jej do pełni i codzienne zasilanie życia
chrześcijańskiego wiernych każdego wieku», aby uczeń Chrystusa mógł się uczyć
«myśleć jak On, oceniać jak On, postępować zgodnie z Jego przykazaniami i ufać,
tak jak On nas do tego wzywa» (Catechesi tradendae, 20).
5. W ostatnich
latach, kiedy także na Ukrainie dokonują się gwałtowne i głębokie przemiany
społeczne, rodzina przeżywa poważny kryzys, czego świadectwem są liczne rozwody
i rozpowszechniona praktyka aborcji. Niech zatem rodzina będzie jednym z
waszych duszpasterskich priorytetów. Starajcie się zwłaszcza wychowywać
chrześcijańskie rodziny do bliskiego obcowania z Bogiem i pomagajcie im
uświadomić sobie w pełni Boży zamysł wobec małżeństwa, aby odnawiając duchową
tkankę swojego związku, mogły się przyczyniać do podniesienia jakości całego
życia społecznego.
Z ewangelizacją
rodziny związane jest duszpasterstwo młodzieży. Hedonistyczne i
materialistyczne wzorce życiowe, upowszechniane przez liczne mass media, kryzys
wartości nękający rodzinę, ułuda łatwego życia, które nie wymaga poświęceń,
problem bezrobocia i brak pewnych perspektyw na przyszłość — wszystko to rodzi
często w młodych poczucie wielkiego zagubienia i sprawia, że są podatni na
płytkie i bezwartościowe propozycje życiowe albo wybierają niepokojące formy
ucieczki od życia. Trzeba koniecznie inwestować siły i środki w ich formację
ludzką i chrześcijańską.
Dowiaduję się z
satysfakcją, że z myślą o skutecznym kształceniu nowych pokoleń zamierzacie
stworzyć Instytut Nauk Społecznych, który będzie umożliwiał głębsze poznanie
nauki społecznej Kościoła. Jest to inicjatywa niezwykle potrzebna, z całego
serca zatem udzielam jej mego poparcia i błogosławieństwa.
6. Czcigodni
bracia, stoicie na progu ważnego okresu, od którego zależeć będzie «jakość»
obecności Kościoła na ziemi ukraińskiej w nowym tysiącleciu. W czasach
prześladowań komunistycznych Kościoły greckokatolicki i łaciński utrzymywały
wzorcowe relacje, które stały się mocnym fundamentem późniejszego rozkwitu
życia kościelnego. Korzystając z tych doświadczeń, trzeba dziś współpracować
jeszcze ściślej i lepiej, aby sprostać trudnemu zadaniu nowej ewangelizacji.
Niech wasze Kościoły, kontynuując chwalebną praktykę stosowaną już dziś w
różnych sytuacjach duszpasterskich, szukają różnorakich form porozumienia i
wzajemnej pomocy w dziedzinie katechezy, oświaty katolickiej, obecności w
środkach przekazu, a także w rozległej i złożonej sferze wspomagania postępu
człowieka. Niech katolicy dają wszędzie przykład zgody, gotowości do dialogu i
wzajemnej służby.
Synod
Ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego jest odpowiedzialny za wielu wiernych
żyjących w diasporze, co stwarza kolejne wyzwania duszpasterskie. Aby je
podjąć, znów potrzebna jest jedność. Jedność łącząca przede wszystkim biskupów
i kapłanów, zgodnie z nauczaniem Soboru Watykańskiego II, który wzywa biskupów,
aby uważali kapłanów za «braci i przyjaciół» (Presbyterorum ordinis, 7).
Ta jedność powinna także ogarniać osoby konsekrowane i świeckich zaangażowanych
w życie Kościoła, z duchowym pożytkiem dla całego Mistycznego Ciała Chrystusa.
7. Owocem tego
ważnego doświadczenia wspólnoty w łonie Kościoła katolickiego będą z pewnością
stosowne formy współpracy z braćmi prawosławnymi, pozwalające razem odpowiadać
na potrzebę prawdy i radości współczesnego człowieka, którą tylko Jezus
Chrystus może zaspokoić w pełni. Dialog ekumeniczny musi zatem stanowić dla
wierzących i dla Kościołów na Ukrainie zdecydowany priorytet. Podział chrześcijan
na różne wyznania jest jednym z największych wyzwań naszych czasów. Długa jest
droga, którą musimy pokonać, aby osiągnąć pełne pojednanie i komunię również
widzialną między uczniami Chrystusa, ale dotychczasowe doświadczenie pozwala
ufnie patrzeć w przyszłość.
Pragnienie
jedności wzmogło się po Soborze Watykańskim II, a dziś wszyscy chrześcijanie
stają się coraz bardziej świadomi, że konieczne jest śmiałe porozumienie i
ściślejsza współpraca. Ja, Następca Piotra, zachęcam was dziś i wzywam, drodzy
bracia w biskupstwie, abyście szli dalej tą drogą, i zapewniam was, że Stolica
Apostolska będzie wspierała wasze wielkoduszne wysiłki. Papież jest z wami w
waszej codziennej posłudze na rzecz wiernych i towarzyszy wam modlitwą. Z
sercem przepełnionym tymi uczuciami zawierzam was, wasze Kościoły, plany i
nadzieje Ludu Bożego na Ukrainie niebieskiej Matce Boga i serdecznie was
błogosławię.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz