Dzień Zaduszny - historia i modlitwa za zmarłych

Pamięć o duszach w czyśćcu cierpiących znajduje swój wyraz w liturgii godzin oraz w każdej mszy świętej. Oprócz tego w klasztorach, powstał dosyć wcześnie zwyczaj poświęcania jednego dnia w roku na nabożeństwo za zmarłych zakonników. W późniejszych latach rozciągnięto intencję za wszystkie dusze w czyśćcu cierpiące, wyznaczając na to dzień, nazajutrz po uroczystości Wszystkich Świętych. Początek tego zwyczaju zawdzięczamy klasztorowi benedyktyńskiemu z Cluny, gdzie jego opat św. Odilo w roku 998 wydał dla wszystkich klasztorów swej kongregacji rozporządzenie. Polecał on dzwonić w dzień Wszystkich Świętych po nieszporach, odprawić oficjum za zmarłych a 2 listopada nakazał kapłanom odprawić mszę świętą za dusze w czyśćcu cierpiące. Praktyka ta dość szybko została przeszczepiona do innych zakonów. Później ten zwyczaj zaczęły przyjmować poszczególne zakony i diecezje dla swojego kleru z których pierwszą jest diecezja Liege w Belgii, w której obchody Dnia Zadusznego wprowadził bp Notker (zm. 1008 r. )

W uroczystości Wszystkich Świętych i w Dzień Zaduszny jest ukazana jedność Kościoła triumfującego, pielgrzymującego i cierpiącego.

„Świętą jest zatem i zbawienną myślą, aby modlić się za zmarłych,
by oni od grzechów byli uwolnieni” 2 Mach 12, 43-46

Ustanowienie Dnia Zadusznego jest dalszym rozwinięciem starożytnego zwyczaju Kościoła modlenia się za zmarłych, która wynika z Pisma Świętego. O zwyczaju modlenia się za zmarłych i ofiarowywanie za nich Mszy Św. wspomina św. Cyryl Jerozolimski (315-386) zaś św. Jan Chryzostom odnosi ten zwyczaj aż od apostołów. Na zachodzie o praktyce modlitwy za zmarłych świadczy Tertulian, św. Cyprian, św. Augustyn.

MODLITWA ZA ZMARŁYCH

Prowadzący:
Módlmy się za zmarłych. Boże, którego dobroć w nagradzaniu jest bez granic, a którego sprawiedliwość w sądzeniu i zarazem miłosierdzie w odpuszczaniu przewyższa nasze słabe pojęcia.
Wierni:
Przez wielkie miłosierdzie swoje, / przez Przenajdroższą Krew Syna swego / i zasługi wszystkich Świętych, / odpuść łaskawie winy wiernych zmarłych / i przez świętych Aniołów swoich / racz doprowadzić ich do wiecznej radości oglądania Oblicza Twego / Przez Chrystusa Pana naszego. Amen
Prowadzący:
Duchu Święty Boże, Ojcze ubogich, zmiłuj się nad duszami wiernych zmarłych!
Wierni:
Niech będzie na wieki pochwalone, Panie, / Twoje przebaczające / i zarazem oczyszczające miłosierdzie. Amen.

Żródło: Modlitewnik Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego
Vademekum SVD, Pieniężno 1987