Maryjny wymiar duchowości chrześcijańskiej

Maryjny wymiar duchowości chrześcijańskiej

Od samego początku swojego istnienia Kościół dostrzegał ogromną rolę Maryi, którą odegrała Ona w życiu Jezusa oraz nadal odgrywa w życiu Kościoła. Najbardziej wyrazistymi potwierdzającymi Maryjny wymiar duchowości chrześcijańskiej są przede wszystkim cztery Dogmaty Maryjne:

-Pierwszy Dogmat – O Bożym Macierzyństwie – Sobór Efeski 431 rok

-Drugi Dogmat – Maryja Zawsze Dziewica – Sobór Laterański 649 rok

-Trzeci Dogmat – O Niepokalanym Poczęciu Dziewicy – błogosławiony Pius IX 1854 rok

-Czwarty Dogmat – O Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Dziewicy – Pius XII 1950 rok

Oprócz dogmatów  - maryjny wymiar duchowości chrześcijańskiej odnajdujemy w zwyczajnym nauczaniu kościoła:

-Adhortacja Apostolska „Marialis cultus” papieża Pawła VI 1974 rok

-Konstytucja „Lumen gentium” Sobór Watykański II 1964 rok

-Encyklika „Redemptoris Mater” papieża Jana Pawła II 1987 rok

Maryja wzorem i nauczycielką pobożności

W Konstytucji „Lumen gentium” czytamy, iż Maryja jest prawzorem kościoła, jest obrazem i wzorem wiary i doskonałego zjednoczenia z Chrystusem, dalej jest wzorem macierzyństwa i dziewictwa zarazem, posłuszeństwa i szukania Bożej woli, zaangażowania apostolskiego oraz wzorem duchowego macierzyństwa.

Natomiast Adhortacja Apostolska „Marialis, cultus” tak wyraża się o Maryi: Maryja jest pierwszą i najdoskonalsza uczennicą Chrystusa, jest doskonałą chrześcijańską, i przykładem życia ewangelicznego. Bóg, bowiem postawił Ją przed nami, jako wzór ducha pobożności i nauczycielkę dla wszystkich chrześcijan. Dlatego też Maryje można i nawet trzeba naśladować szczególnie:

- w Jej pobożności pełnej łączności z Chrystusem,

- w wewnętrznej dyspozycji na Boga i na Jego święta wolę,

- w wrażliwości na działanie Ducha Św.,

- w zasłuchaniu się w Słowo Boże,

- w wierności i w rozmodleniu.

Maryja, jako wzór wiary

Jan Paweł II w encyklice „Redemptoris Mater” pisze wiara to: cała postawa człowieka wobec Boga, czyli integralna, personalistyczna, egzystencjalna. Kluczową formułą są słowa św. Elżbiety (Łk. 1,45) Błogosławiona jesteś, któraś uwierzył. Wypowiadają one zasadniczą prawdę o Maryi, która stała się rzeczywiście obecna w tajemnicy Chrystusa przez to, że uwierzyła. Wiara u Maryi tak jak u Abrahama to nie tylko przyjęcie za prawdę objawienia Bożego, ale zawierzenie siebie, wbrew nadziei. Maryja jak Abraham szła droga wiary, chociaż nie rozumiała, szła w ciemnej nocy wiary.

Pośrednictwo Maryi

Św. Paweł w Pierwszym Liście do Tymoteusza pisał: Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus, który wydał siebie samego na okup za wszystkich, jako świadectwo we właściwym czasie (1 Tm 2, 5—6). Jest to niejako klasyczny tekst Pisma Świętego potwierdzający, że w procesie zbawczym Chrystus jest jedynym i koniecznym Pośrednikiem. Z tego jednak, co mówi tradycja na temat roli Maryi w ekonomii zbawienia wynika jasno, że i Ona, tak blisko współdziałająca z Synem w doprowadzeniu ludzkości do Ojca, że jest również pośredniczką i to w wielorakim sensie. Duchowe macierzyństwo Maryi dokonuje się jak gdyby podwójnie — raz, z chwilą wydania na świat Boga-Człowieka i po raz wtóry — pod Krzyżem, przez wyrzeczenie się w porządku przyrodzonym macierzyńskich praw do Syna i ofiarowanie dla Odkupienia ludzkości własnych cierpień. Wtedy też Jezus ogłasza, czy raczej potwierdza, że Jego Matka jest także Matką całego Kościoła pielgrzymującego. W owym „Oto Matka Twoja" skierowanym do Jana, zawarta jest ostatnia wskazówka Chrystusa dla nas, abyśmy poprzez Matkę kierowali się do Ojca. Jest jeszcze drugi aspekt duchowego macierzyństwa Maryi, ten mianowicie, że my wszyscy, będąc przez łaskę braćmi Chrystusa, jesteśmy pośrednio także Jej dziećmi. Ona, bowiem zrodziła w Jezusie wszystkich, których On podniósł do braterstwa z sobą. Macierzyńskie pośrednictwo Maryi nie przestaje być „podporządkowane” Temu, który sam jeden jest pośrednikiem aż do ostatecznego dokonania „pełni czasu”, czyli aż do „zjednoczenia na nowo wszystkiego w Chrystusie, jako Głowie” (Ef 1, 10). C. Lacrampe sformułował to następująco: „Służy Ona za pośredniczkę dla Boga, aby mógł stać się w Jezusie człowiekiem i przez Niego zejść aż do nas i zbawić nas. Służy ona za pośredniczkę człowiekowi, aby mógł się stać jako Jezus «Bogiem» i przez Niego wznieść się do Boga Ojca i znaleźć u Niego miłosierdzie, łaskę i chwałę. Służy ona za pośredniczkę i Jezusowi, iżby mógł przez swe człowieczeństwo stać się naszym bratem i to bratem rodzonym przez swą naturę ludzką. Służy wreszcie za pośredniczkę nam wszystkim, abyśmy mogli przez Bóstwo Jezusa stać się Jego braćmi, adoptowanymi przez Jego łaskę".

Autentyczna duchowość Maryjna duchowość Maryjna i Maryjność

Duchowość Maryjna to szczególne skoncentrowanie się na Maryi, życie myślą o Niej, oddanie się Jej, zaufanie jej opiece (pobożność do Maryi)

Maryjność to po prostu duchowość Maryi, którą usiłujemy sobie przyswoić (na wzór Maryi, jak Maryja) Obie należą do wielkiej tradycji chrześcijańskiej.

1. Z duchowości maryjnej wynika określona pobożność:

I. Duchowość maryjna

II. Pobożność maryjna

2. Prawdziwa duchowość maryjna to:

Nie tylko (!) Do Maryi

Ale również (!) Jak Maryja, na wzór Maryi

O autentycznej duchowości maryjnej należy mówić wtedy, gdy:

- chrześcijanin stara się kształtować swoją duchowość w oparciu o duchowość Maryjną

- kiedy swoją drogę wytycza według drogi Maryi,

- własne myślenie ustawia zgodnie z myśleniem Maryi

- swoje odniesienie do Ojca, Słowa Wcielonego oraz Bożego Ducha upodabnia do odniesień stwierdzanych i podziwianych u Maryi

Jest to, zatem po prostu duchowość Maryi, którą usiłujemy sobie przyswoić.

Jak to uczynić, czyli jak przyswoić sobie duchowość Maryi: oto kilka propozycji:

- zamiast prosić o powodzenie w życiu, naśladuj Maryję w losie ubogich.

- zamiast oczekiwać pomocy od Maryi, jak Maryja śpiesz z nieustanną pomocą.

- zamiast wyciągać ręce do Maryi, wspieraj tych, którzy ręce wyciągają.

- zamiast prosić o ulgę w cierpieniu, zgódź się na cierpienie z Maryją i na wzór Maryi.

- zamiast szukać pocieszenie, pocieszaj innych.

Pobożność Maryjna

            Sobór Watykański II potwierdził, iż Maryi należy się cześć specjalna, szczególna i zupełnie wyjątkowa. Cześć to wyraża się w wielu formach.

1. Wzywanie

Najstarsza zachowana modlitwa maryjna (III w.).

-"Pod opiekę Twojego miłosierdzia uciekamy się, o Matko Boża. Nie odrzucaj próśb, [które do Ciebie zanosimy] w naszych potrzebach, lecz zachowaj nas od niebezpieczeństwa, [Ty] jedynie czysta i błogosławiona".

-Pod Twoją obronę uciekamy się, święta Boża Rodzicielko, naszymi prośbami

Racz nie gardzić w potrzebach naszych, ale od wszelakich złych przygód

Racz nas zawsze wybawiać, Panno chwalebna i błogosławiona. O Pani nasza,

Orędowniczko nasza, Pośredniczko nasza, Pocieszycielko nasza. Z Synem swoim nas pojednaj, Synowi swojemu nas polecaj, swojemu Synowi nas oddawaj. Amen. 

2. Sławienie

Magnificat (fragment)

Bo mile przyjąć raczył Swej sługi pokorę, Łaskawym okiem wejrzał na Dawida córę. Przeto wszystkie narody, co ziemię osiądą, Odtąd błogosławioną mnie nazywać będą.

3. Pozdrawianie

Akatyst:

Witaj, przez którą jaśnieje radość,
Witaj, dla której klątwa odpuszczona,
Witaj, która Adama podnosisz z upadku,
Witaj, która od łez uwalniasz Ewę.
4. Uznawanie

Litania loretańska:

Święta Maryjo, - módl się za nami.
Święta Boża Rodzicielko, Święta Panno nad pannami, Matko Chrystusowa, Matko Kościoła,
Matko łaski Bożej, Matko nieskalana, Matko najczystsza,

5. Naśladowanie - Własnym życiem

6. Zawierzanie

- Śluby Lwowskie Jana Kazimierza - złożył 1 kwietnia 1656, w czasie potopu szwedzkiego, król Jan II Kazimierz Waza w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie.

- Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego wygłoszone 26 sierpnia 1956 na Jasnej Górze.  

7. Inne formy czci

Godzinki, Anioł Pański, Różaniec, Apel Jasnogórski, medalik niepokalanej, przyjęcie szkaplerza, pielgrzymki do Sanktuariów Maryjnych, (jako ciekawostka) w Europie są 3 sanktuaria, które powstały po objawieniach Maryjnych a które to objawiania oficjalnie zostały potwierdzone autorytetem kościoła są to:

- Lourdes - Francja 1858 rok

- Gietrzwałd – Polska 1877 rok

- Fatima – Portugalia 1917 rok

Zasady pogłębienia czci Najświętszej Maryi Panny

Adhortacja Apostolska „Marialis cultus” papieża Pawła VI 1974 rok podaje 10 zasad pogłębiania i poprawy rozwoju czci Maryi

1. Zasada trynitarna – cześć Matki Najświętszej niech odsłania prawdę o Bogu wielkim, świętym, bezinteresownym, jedynie godnym czci.

2. Zasada chrystologiczna – więcej o Chrystusie w nabożeństwach do Maryi.

3. Zasada pneumatologiczna – Maryja, jako Oblubienica Ducha Świętego.

4. Zasada eklezjologiczna – Maryja, jako Matka Kościoła i wzór do naśladowania.

5. Zasada skrypturystyczna – więcej Pisma świętego w nabożeństwach do Maryi.

6. Zasada liturgiczna – pobożność maryjna podporządkowania liturgii.

7. Zasada antropologiczna – Maryja, jako przykład dla współczesnych kobiet.

8. Zasada ekumeniczna – unikać niewłaściwych form kultu maryjnego. Które zrażają chrześcijan innych wyznań.

9. Zasada naśladowania w pobożności – Maryja jest wzorem dla kościoła w oddawaniu czci Bogu.

10.Zasada hierarchii nabożeństw maryjnych – Najbardziej ewangeliczny, chrystologiczny i pneumatologiczny charakter mają modlitwy Anioł Pański, Różaniec, Magnificat.

KONIEC